مرگ سالانه ۱۳۰ هزار ایرانی به دلیل تغذیه ناسالم

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه معاونت بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: سالانه حدود ۴۰۰ تا ۴۲۰ هزار مرگ در کشور رخ می‌دهد که حدود ۳۵ درصد آن یعنی نزدیک به ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار مورد، مرتبط با تغذیه است.

بنابر گزارش وزارت بهداشت، دکتر احمد اسماعیل‌زاده در «همایش روز جهانی مقابله با کاهش ضایعات غذایی و بزرگداشت روز جهانی غذا» اظهار کرد: بخش قابل توجهی از مرگ‌های منتسب به تغذیه به دلیل چاقی، اضافه وزن، کمبود مصرف غلات کامل، فیبر، و اسیدهای چرب امگا ۳ رخ می‌دهد.

وی با اشاره به آمارهای جهانی گفت: در حال حاضر ۱۵۰ میلیون کودک زیر پنج سال در جهان از کوتاه‌قدی ناشی از سوءتغذیه رنج می‌برند و ۶۷۳ میلیون نفر در دنیا انواع مختلف سوءتغذیه دارند. در کشور ما شاخص کوتاه‌قدی کودکان زیر پنج سال حدود پنج درصد و لاغری حدود ۵ تا ۶ درصد است. با این حال، وضعیت در برخی استان‌های کم برخوردار همچنان نیازمند توجه جدی است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت افزود: در حال حاضر از هر پنج کودک و نوجوان ایرانی، یک نفر دچار اضافه وزن یا چاقی است و در گروه بزرگسالان نیز از هر سه نفر، دو نفر اضافه وزن دارند. همچنین حدود ۳۰ درصد از مادران باردار در دوران بارداری وزن‌گیری نامطلوبی دارند که این مساله می‌تواند زمینه‌ساز بیماری در نوزادان شود. از سوی دیگر، حدود ۸ درصد سالمندان کشور با لاغری و کم‌وزنی مواجه‌اند.

دکتر اسماعیل‌زاده با بیان اینکه نیمی از مردم کشور در دریافت چهار گروه اصلی غذایی دچار کمبود هستند، ادامه داد: مصرف لبنیات و گوشت در کشور بسیار کمتر از میزان توصیه‌شده است. در حالی‌که میزان مطلوب مصرف گوشت روزانه حدود ۹۰ گرم است، مردم ما به‌طور میانگین تنها ۵۰ گرم مصرف می‌کنند. افزایش قیمت‌ها و فشارهای معیشتی از عوامل اصلی کاهش مصرف مواد غذایی سالم هستند.

وی با تأکید بر اینکه تغذیه و معیشت به‌صورت مستقیم به هم پیوسته‌اند، گفت: وزارت بهداشت متولی سلامت مردم است و باید مطالبات تغذیه‌ای را از دستگاه‌های دیگر مانند وزارت صمت، سازمان حمایت و وزارت رفاه پیگیری کند. نمی‌توان از مردم انتظار داشت با وجود گرانی لبنیات، ماهی یا گوشت، تغذیه سالم داشته باشند. بنابراین همه دستگاه‌ها باید برای بهبود وضعیت تغذیه مردم پای کار بیایند.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت به وضعیت کمبود ریزمغذی‌ها اشاره کرد و گفت: با وجود اجرای برنامه‌های مکمل‌یاری و غنی‌سازی آرد، هنوز حدود ۲۰ درصد زنان کشور دچار کم‌خونی و بیش از ۷۰ درصد مردم دچار کمبود ویتامین D هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد بخشی از این مشکلات ناشی از نرسیدن مکمل‌ها به هدف و بخشی دیگر به دلیل گرانی و محدودیت اعتبارات است.

وی همچنین به خطر کمبود ید و رواج نمک‌های غیرمجاز و غیراستاندارد اشاره کرد و افزود: ادامه این روند می‌تواند در سال‌های آینده هوش نسل آینده کشور را تحت تأثیر قرار دهد. از مجلس و دستگاه‌های نظارتی انتظار داریم با جدیت با این تخلفات برخورد کنند و مانع ترویج باورهای غلط در جامعه شوند.

دکتر اسماعیل‌زاده از اجرای برنامه‌های حمایتی ویژه برای کودکان مبتلا به سوءتغذیه خبر داد و گفت: در حال حاضر سه هزار میلیارد تومان اعتبار برای اجرای برنامه حمایتی کودکان در نظر گرفته شده است که با همکاری وزارت رفاه و کمیته امداد، شاخص‌های سوءتغذیه در استان‌های هدف بهبود یافته است.

وی با اشاره به اقدامات جدید در حوزه تغذیه افزود: بازنگری در برنامه غنی‌سازی آرد با آهن و اسیدفولیک، تدوین راهنمای غذایی جدید برای کودکان و بزرگسالان، آغاز طرح شیر مدرسه در هفته‌های آینده، اجرای پایگاه تغذیه سالم در مدارس، و بررسی وضعیت تغذیه عشایر در چند استان کشور از جمله برنامه‌های جاری دفتر بهبود تغذیه جامعه است.

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با تأکید بر ضرورت کاهش ضایعات غذایی در کشور، اظهار داشت: حدود ۳۲ درصد غذای تولیدی در دنیا و بیش از ۳۰ درصد غذای تولیدی در ایران هدر می‌رود. در مرحله مصرف، به‌ویژه در منازل، رستوران‌ها، خوابگاه‌ها و دانشگاه‌ها، سهم بالایی از این ضایعات شکل می‌گیرد.

وی ادامه داد: برای نخستین‌بار روز جهانی مقابله با ضایعات غذایی در وزارت بهداشت به‌صورت ویژه برگزار شد تا دستگاه‌های مختلف نسبت به وظایف خود حساس شوند. جزوه آموزشی کاهش ضایعات غذایی نیز به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ شده و از امسال آموزش در این زمینه آغاز شده است.

دکتر اسماعیل‌زاده با تأکید بر لزوم همکاری همه دستگاه‌ها در بهبود وضعیت تغذیه و کاهش ضایعات غذایی گفت: وزارت بهداشت به‌تنهایی قادر به حل این مسئله نیست. وزارت رفاه، صمت، جهاد کشاورزی، آموزش و پرورش و مجلس باید برای تأمین امنیت غذایی و حفظ سلامت نسل آینده در کنار وزارت بهداشت قرار گیرند.