دانشمندان در آستانهی مهار لوپوس
سلولهای ایمنیِ خودِ بیمار حالا ممکن است کلید خاموش کردن بیماریای باشند که خودِ ایمنی را علیه بدن برمیانگیزد.
به گزارش آتیه آنلاین، پژوهشگران با بهرهگیری از فناوری درمانیِ نوین که پیشتر در سرطانها بهکار رفته بود، گام بزرگی در درمان لوپوس برداشتهاند؛ بیماری پیچیده و چندچهرهای که سالها یکی از اسرار حلنشدهی پزشکی به شمار میرفت.
به گزارش یورونیوز، لوپوس که برخی آن را بیماری هزار چهره نام گذاشتهاند یکی از مجموعهای از بیماریهای خودایمنی است که تا ۵۰ میلیون آمریکایی و میلیونها نفر دیگر در سراسر جهان را درگیر میکند؛ درمانشان دشوار است، رو به افزایشاند و از بزرگترین معماهای پزشکی محسوب میشوند.
اکنون پژوهشگران با تکیه بر دستاوردهای تحقیقاتیِ سرطان و همهگیری کووید-۱۹ در حال رمزگشایی از زیستشناسیِ پشت این بیماریهای ناتوانکنندهاند.
در دهها کارآزمایی بالینی، دانشمندان از بخشی از سلولهای ایمنیِ خودِ بیماران بهره میگیرند تا سلولهای سرکشِ تغذیهکنندهِ لوپوس و فهرست روبهگسترِ دیگر بیماریها را از میان بردارند. این روش «درمان CAR‑T» نام دارد و نتایج اولیه این «داروهای زنده» امیدبخش است.
به گفته پژوهشگران، نخستین بیمارِ مبتلا به لوپوس در آلمان در مارس ۲۰۲۱ تحت درمان قرار گرفت و ماه گذشته همچنان در بهبودیِ بدون دارو به سر میبرد.
شمار زیادی از ژنهای دخیل در کارکردهای گوناگون ایمنی میتوانند افراد را نسبت به بیماریهای خودایمنی شایع مستعد کنند، اما ژنها همه چیز نیستند مطالعات نشان میدهد اگر یکی از دوقلوهای همسان دچار بیماری خودایمنی شود، الزاماً دیگری بیمار نمیشود. عوامل غیرژنتیکیِ برانگیزاننده پاسخ ایمنی نقش پررنگی دارند؛ از جمله عفونتها، برخی داروها، سیگار و آلایندهها. در لوپوس حتی یک آفتابسوختگی شدید هم مظنون است.
زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به بیماریهای خودایمنیاند؛ شاید بهدلیل استروژن یا کروموزوم X اضافی. این امر در لوپوس بهویژه چشمگیر است؛ زنان ۹۰ درصد موارد را تشکیل میدهند.
درمانها در سالهای اخیر بهبود یافتهاند؛ از استروئیدهای پُردوز و داروهایی که بهطور گسترده دستگاه ایمنی را سرکوب میکنند تا گزینههای تازهای که بر مولکولهای خاص تمرکز دارند.
به گفته کاپلان، دانشمندِ موسسه NIH، بیماران مبتلا به لوپوس و برخی بیماریهای دیگر نوتروفیلهای غیرطبیعی دارند که تارهای بیش از حدی میسازند. تیم او در حال بررسی است که آیا سایر دفاعهای ایمنی این بقایای حاصل را بهاشتباه بیگانه تلقی میکنند و زنجیرهای از واکنشها را برمیانگیزند یا نه.
هرچه محرکِ آن باشد، لوپوس علائمی بهغایت متنوع و گیجکننده دارد و درمانهایی که میتوانند برخی بیماران را بدون علامت نگه دارند اما برای برخی دیگر کارساز نیستند. این نشان میدهد «لوپوس یک بیماریِ واحد نیست»، کاپلان گفت. «آنچه لوپوس مینامیم احتمالاً نمایندهِ شرایطِ گوناگونی است که برخی عوامل مشترک دارند.»
