اضطراب شایعترین اختلال روانی میان شهروندان تهرانی است
شهرداری تهران از گسترش خدمات مشاوره و تشکیل شبکههای محلی سلامت خبر داده است. مدیرکل سلامت شهرداری تهران هم گفته اضطراب شایعترین اختلال روانی میان شهروندان تهرانی است اما مشاوره در ایران همچنان پرهزینه و برای بسیاری از خانوادهها دستنیافتنی است.
تهران سالهاست با اضطراب، تنهایی و انزوای اجتماعی دستبهگریبان است. در میانه این شهر پرهیاهو، گروهی از سالمندان آرامآرام از صحنه زندگی جمعی کنار رفتهاند. شهرداری میگوید شبکهای مردمی در محلات راه انداخته تا این چرخه انزوا را بشکند و سالمندان دوباره به جمع بازگردند.
حمید صاحب، مدیرکل سلامت شهرداری تهران، درباره اقدامات انجامشده پس از جنگ ۱۲ روزه و خدمات ارائهشده به خانوادههای آسیبدیده توضیح داده است. تیمهای اعزامی شهرداری به مناطق مختلف رفتند و در دو بخش فعالیت کردند؛ گروهی در مراکز تجمعی برای ارائه مشاورههای روانشناسی مستقر شدند و گروهی دیگر در میان همسایگان و اطرافیان آسیبدیدگان حاضر شدند تا بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم کمک کنند.
این خدمات با همکاری روانشناسان شهرداری و وزارت بهداشت انجام شد و علاوه بر مشاورههای فردی و خانوادگی، حمایتهای مادی نیز به خانوادهها ارائه شد. صاحب به خبرگزاری مهر توضیح داده است که اگر خانوادهای، بهویژه خانوادههای تنها یا دارای کودک، به وسایل ضروری نیاز داشتند، شهرداری نسبت به تأمین آن اقدام کرد.
در مدت کوتاه پس از بحران، بیش از ۷۲۰۰ خانواده از خدمات مشاوره و حمایت روانی بهرهمند شدند. صاحب تأکید کرده است که مسئله سلامت روان محدود به دوران بحران نیست. مشاوره در ایران همچنان پرهزینه و برای بسیاری از خانوادهها دستنیافتنی است، در حالی که مشاوره امری ضروری است و باید آن را ارزانتر و در دسترستر کرد تا همه اقشار بتوانند از آن بهرهمند شوند.
به گفته مدیرکل سلامت شهرداری در محلات مختلف فضاهایی در اختیار مشاوران قرار داده تا در ازای استفاده از مکانهای شهرداری، خدمات روانی را با تعرفه پایین یا رایگان به افراد کمبرخوردار ارائه کنند. هزینه این خدمات از سوی شهرداری پرداخت میشود. او اشاره کرده است که اگر امروز مشاوره و حمایت روانی ارائه نشود، فردا باید در حوزه آسیبهای اجتماعی هزینههای سنگینتری پرداخت شود.
صاحب گفته است که اضطراب شایعترین اختلال روانی میان شهروندان تهرانی است و ریشه اصلی آن فقدان دسترسی به خدمات مشاوره و حمایت روانی است. وقتی افراد نتوانند در زمان مناسب از مشاور کمک بگیرند، مشکلات روانی تشدید میشود و میتواند به اختلالات عمیقتر مانند افسردگی یا وسواس منجر شود.
او توضیح داده است که اضطراب محصول تهدید درکشده یا فقدان حمایت درکشده است؛ یعنی فرد احساس میکند در معرض خطری قرار دارد یا حمایت لازم از او سلب شده است، حتی اگر در واقعیت چنین نباشد. به گفته صاحب، آموزش و مشاوره دو عامل کلیدی در کنترل اضطراب هستند و اگر مداخله در مراحل اولیه انجام شود، میتوان از گسترش آن جلوگیری کرد.
او تأکید کرده که شناسایی زودهنگام افرادی که نیاز به مشاوره دارند، مهمترین اقدام در حوزه سلامت روان است. شهرداری تهران با توسعه خدمات مشاورهای در سطح محلات تلاش میکند این حلقه مفقوده را جبران کند.
صاحب درباره برنامههای ویژه سالمندان گفته است که خدمات شهرداری محدود به قشر خاصی نیست، اما برای سالمندان برنامههایی جداگانه طراحی شده است. در حوزه سالمندان، شهرداری منتظر مراجعه افراد نمانده است، بلکه خود به سراغ آنها رفته است. از طریق کانون جهاندیدگان، شبکهای مردمی شکل گرفته که در محلات فعالیت میکند و وظیفه آن شناسایی، ارتباطگیری و حمایت از سالمندان است.
این شبکه ابتدا سالمندان را شناسایی میکند و سپس آنها را به مشارکت در رویدادهای فرهنگی و اجتماعی محله دعوت میکند تا از انزوا و گوشهگیری خارج شوند. حدود ۱۵ درصد از سالمندان نیاز به خدمات خاص و پشتیبانیهای ویژه دارند که توسط اعضای شبکه و با نظارت شهرداری ارائه میشود. در این روند، مسائل امنیتی، اجتماعی و حمایتی نیز رعایت شده است تا خدمات به شکل سازمانیافته و حرفهای ارائه شود.
صاحب میگوید با فعال شدن شبکههای مردمی، حضور سالمندان در جامعه و حس تعلق اجتماعی آنان افزایش یافته است. شهرداری تلاش میکند با توسعه این شبکهها و گسترش مشاوره در سطح محلات، نقش مؤثرتری در سلامت روان شهروندان ایفا کند.
