مقاومت پیمانکاران در برابر هزینهکرد ایمنی
یک کارشناس ایمنی کار هشدار داد: داربست و جرثقیل پرهزینهترین بخشهای ایمنی در پروژههای ساختمانی هستند و پیمانکاران برای هزینهکرد در این بخش مقاومت میکنند. این در حالی است که سقوط از ارتفاع همچنان اولین علت مرگ کارگران در کشور محسوب میشود.
یک کارشناس بهداشت حرفهای و ایمنی کار، در گفتگو با ایلنا با اشاره به آمار تکاندهنده مرگ سالانه حدود دو هزار کارگر بر اثر حادثه ناشی از کار، بر لزوم ارتقای ایمنی داربستها تأکید کرد. وی با بیان اینکه سقوط از ارتفاع اولین علت مرگ کارگران است، خاطرنشان کرد: اگرچه استانداردهای ملی دقیقی برای ایمنی داربستها تصویب شده، اما پیمانکاران به دلیل هزینهبر بودن، در اجرای کامل این الزامات مقاومت میکنند.
طبق آمار پزشکی قانونی، سال گذشته، حدود دو هزار کارگر بر اثر حادثه ناشی از کار جان خود را از دست دادهاند که سقوط از ارتفاع بیشترین علتِ مرگ کارگران عنوان شده است. در این بین، بیش از نیمی از حوادث کار در کشور مربوط به کارگران ساختمانی است. فعالان کارگری معتقدند، داربستهای ناایمن یکی از مهمترین عوامل سقوط و مرگ کارگران ساختمانی است و چون سقوط از ارتفاع به عنوان اولین علت مرگِ کارگران عنوان شده، در نتیجه بهبود وضعیتِ داربستها میتواند به کاهش حوادث ناشی از کار کمک کند.
مجتبی نظری، کارشناس بهداشت حرفهای و ایمنی کار، با اشاره به اهمیت ارتقای ایمنی داربستها میگوید: موضوع مربوط به داربستها و الزامات ایمنی آن، بهویژه در پروژههای ساختمانی، اهمیت بالایی دارد. در سالهای اخیر چند استاندارد ملی در خصوص داربستها به تصویب رسیده که ترجمه استانداردهای اروپایی بوده و از حدود هشت ماه تا یک سال گذشته اجرای آنها اجباری شده است.
وی بیان کرد: این استانداردها از نظر فنی بسیار دقیق و قابل اتکا هستند و در صورت اجرا، میتوانند بخش زیادی از مشکلات موجود را برطرف کنند. همچنین مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان نیز در سالهای اخیر اصلاح شده و بر لزوم تأیید نقشه داربست توسط مهندس محاسب تأکید دارد.
نظری افزود: علاوه بر این، دو آییننامه مهم یعنی «آییننامه کار در ارتفاع» و «آییننامه ایمنی کارگاههای ساختمانی» نیز الزامات حقوقی و ایمنی مرتبط را پوشش میدهند. بنابراین، در مجموع چهار منبع قانونی و فنی در این زمینه وجود دارد. نکته قابل توجه این است که آییننامهها و مقررات وزارت کار جنبه عمومی داشته و در همه صنایع از جمله ساختمان، نفت، گاز، معدن و کارگاههای صنعتی لازمالاجرا هستند، در حالی که مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان بیشتر بر الزامات کلی در ساختمان متمرکز است.
این کارشناس بهداشت حرفه ای و ایمنی کار گفت: تجربه اجرای این الزامات در شهرهایی مانند قم و سنندج نشان داده است که رعایت بخشی از آنها (مانند نصب دو حفاظ بهجای یک حفاظ در داربست) پیشرفت چشمگیری به شمار میرود؛ هرچند همچنان نواقصی از قبیل فاصله نامناسب پایهها، کیفیت نامطلوب تختهها، فقدان مسیر دسترسی ایمن و سایر موارد باقی است.
وی تأکید کرد: از منظر اقتصادی و قراردادی، موضوع ایمنی داربستها اغلب در قراردادهای پیمانکاری بهطور دقیق لحاظ نمیشود و صرفاً بهصورت کلی رقمی بهعنوان هزینه ایمنی در نظر گرفته میشود. این شیوه سبب مقاومت پیمانکاران در برابر اجرای کامل الزامات ایمنی میشود، زیرا افزایش مصرف متریال (مانند لولههای داربست) و هزینههای مرتبط دیگر را متحمل میشوند. در حالی که اگر در قراردادها بهصورت شفاف و مجزا ارقام مربوط به ایمنی، تجهیزات فردی و داربستبندی مطابق با استانداردها قید شود، بسیاری از مشکلات فعلی قابل حل خواهد بود.
نظری گفت: بهطور کلی، داربست و جرثقیل از جمله پرهزینهترین و چالشبرانگیزترین بخشهای ایمنی در پروژههای ساختمانی هستند و پیمانکاران برای هزینه کرد برای این دو بسیار مقاومت میکنند. باید در قراردادها و نظارتهای اجرایی به آن توجه ویژه شود و برای ایمنیِ آنها هزینهی جدا در نظر گرفته شود و پیمانکاران ملزم به صرف هزینه و تبعیت از مفاد قرارداد شوند.
